Haar naam is Jacky Roozen en ze kwam, kort door de bocht samengevat, in het nieuws, omdat ze het zwembad was uitgegooid.
Had ze zich dan misdragen vraag je je misschien af, maar ook hierop is het antwoord nee.
Jacky had de verdrietige pech dat ze borstkanker kreeg en een dubbele mastectomie moest ondergaan. In niet medische taal: allebei haar borsten waren verwijderd.
Haar dokter had haar verteld dat zwemmen goed was voor haar herstel en dat wilde ze dan ook doen. Echter, het dragen van een bovenstukje, dat over de littekens en het weefsel daaronder schuurde, deed haar pijn.
Ze overlegde met het zwembad en kreeg toestemming om zonder bovenstukje te zwemmen. Geen probleem zou je denken....
Totdat andere zwemmers het nodig vonden om te gaan klagen: zij vonden de littekens 'vervelend' om naar te moeten kijken. Het zwembad ging daar in mee en Jacky kreeg te horen dat ze wel mocht zwemmen, maar dan met bovenstukje, wat voor haar geen optie was omdat het echt te veel pijn veroorzaakte. En dus zocht deze trotse, sterke vrouw een ander zwembad waar haar exact hetzelfde overkwam: in eerste instantie was het prima, tot andere zwemmers erover klaagden, en ook hier was Jacky niet langer welkom.
Toen ik dit op tv zag, zat ik huilend voor het scherm…. En dat overkomt me tegenwoordig niet zo gauw meer. Waarom? Nou, dat zal ik uitleggen.
Ik ben, zoals de meesten die hier meelezen inmiddels echt wel weten, transgender en ik hou enorm van zwemmen. Maar ik hield niet van mijn lijf en al helemaal niet mijn lijf in een (niets aan de verbeelding overlatend) badpak.
Ik heb dus jaren niet of nauwelijks gezwommen. En als ik ging en het was maar enigszins mogelijk, dan zwom ik met een heel ruimvallend t-shirt over m'n badpak aan, maar in de meeste zwembaden (waar je baantjes komt zwemmen, mag dat niet).
Vorig jaar heb ik mijn dubbele mastectomie gehad. Ik heb dus geen borsten meer en als ik naar het zwembad ga, zwem ik nu dus met veel plezier zonder bovenstukje, net als Jacky dus. En niemand die het mij verbiedt, (bijna) niemand die opmerkingen maakt over mijn (toch nog echt wel zichtbare) littekens.
Tot nu toe heb ik één opmerking van iemand gekregen en die zei: “dat is mooi geworden hoor!”, een positieve opmerking dus.
Wat maakt nou het verschil tussen Jacky en trans mannen zoals ikzelf?
Beiden hebben we een dubbele mastectomie gehad, beiden hebben we littekens.
En dat is dus waarom ik moest huilen: Jacky had geen/niet echt een keuze, haar borsten (en de kanker daarin) zijn ‘gewoon’ weggesneden.
Ik heb een keuze gemaakt, had ik die keuze niet gemaakt, dan was ik (let op, dit is mijn persoonlijke ervaring, en kan voor andere trans mannen anders zijn) daar niet aan dood gegaan, ik had me wel doodongelukkig blijven voelen. Voor mij persoonlijk was de noodzaak er voor mijn psychisch welzijn, maar het was (voor mij) geen zaak van leven of dood.
Ik weet eerlijk gezegd niet hoe het in z’n werk gaat bij een borstkanker gerelateerde mastectomie. Maar bij mij werd dat uitgevoerd door een plastisch chirurg, die de boel ging reconstrueren, zodat het er weer mooi uitzag. En als ik niet tevreden was, dan werd dat later nogmaals door een plastisch chirurg bijgewerkt.
Ik werd wel gewaarschuwd dat als er tijdens de operatie een tumor gevonden zou worden (want dat kan altijd, een mammografie vooraf was niet verplicht), dat dit het resultaat kon beïnvloeden omdat men dan meer weg zou moeten snijden, dan oorspronkelijk het plan was, maar dit was bij mij niet aan de orde.
Ik vind het zó oneerlijk dat Jacky dit heeft moeten doorstaan, terwijl ze geen keuze had en dat ik ongestoord rond kan lopen met m’n littekens, puur omdat ik het geluk had dat een plastisch chirurg het mooi achter heeft kunnen laten. Dat is toch oneerlijk?
Het verhaal van Jacky heeft me doen realiseren dat ik een bevoorrecht mens en een geluksvogel ben. Ik zou bijna willen zeggen dat het in mijn geval een luxe probleem was, maar dat zou ik onrecht doen aan mezelf en mijn mentale gezondheid.
Maar één ding is zeker: Jacky is een moedige, sterke vrouw, en er is haar onrecht aan gedaan Ik ben blij dat ze gelijk heeft gekregen op haar klacht, dat ze gediscrimineerd is in het zwembad. En het allermeest hoop ik dat zwembaden zich achter hun oren gaan krabben en hun beleid bij gaan stellen, ook al zijn ze daar niet toe verplicht.
Ik zie met regelmaat lijven waar ik liever niet naar wil kijken in het zwembad.
Ik zie hele dikke en hele dunne lijven.
Ik zie littekens op allerlei plekken.
Ik zie tattoos, mooie en minder mooie.
Ik zie badkleding die te klein, te groot, te strak of te los zit.
Als we daar allemaal iets van vinden, zwemt straks iedereen volledig aangekleed, zoals je ooit met afzwemmen moest doen. Lijkt me niet de oplossing.
Weet je wat echt helpt? Als je iets niet prettig vindt om naar te kijken?
De andere kant opkijken.
Leven en laten leven.
En dat is in het geval van Jacky heel letterlijk.
