30 december 2019

Tygo in de psychiatrie...

Vandaag kwam ik er eindelijk aan toe om de (al veel besproken) serie ‘Tygo in de psychiatrie’ te bekijken. Iets met vermijding, uitstelgedrag of welk label je er ook op wil plakken.
Maar de werkelijke reden dat ik zo lang gewacht heb, was, dat ik dan alle afleveringen achter elkaar kon kijken, want hé, ken u zelf: ik hou niet zo van wachten.

Maar goed, vier afleveringen dus. Vier afleveringen die ik met een dubbel gevoel bekeek.

Vanaf aflevering één kwam er een gevoel van herkenning bovendrijven, dat me redelijk verdrietig maakte. En ik weet niet precies waarom. Want mijn verhaal lijkt in bijna geen enkel opzicht op de verhalen van de mensen die geportretteerd werden in deze afleveringen. De enige overeenkomst is misschien wel dat ook ik in mijn leven al verschillende etiketten heb mogen ontvangen.

Eigenlijk weet ik niet eens of ik ze allemaal ‘officieel’ gekregen heb, of dat ze slechts benoemd zijn, zonder ze officieel op te schrijven. Maar eerlijk is eerlijk, heb ik, behalve de meest recente (en misschien juist wel de oudste) diagnose (genderdysforie) nog nooit officieel gehoord welke diagnose de psychiatrie op me geplakt heeft.

Hoewel ik in mijn opleiding (simpel gezegd: psychologie) leerde dat het protocol is dat je een patiënt vertelt wat zijn diagnose is, welke klachten daarbij horen, wat de behandeling en de prognose is, liep dat in de praktijk bij mij toch echt wel een beetje anders.

Ik kwam mijn diagnose namelijk te weten, doordat ik een ‘informed consent’ formulier moest ondertekenen voor deelname aan een onderzoek naar de behandeling van een borderline stoornis.... Aha, dat had ik dus.... fijn dat iemand me dat ook even vertelt en me ook uitlegt wat dat inhoudt.... (want geloof me, van de verhalen uit boeken, internet en collega hulpverleners, zijn dit verschrikkelijke mensen en daar werd ik persoonlijk niet heel gelukkig van).

Onofficieel heb ik heel wat etiketten voorbij zien en horen komen en bij elke nieuwe hulpverlener of begeleider, werd er wel weer wat anders gedacht en benoemd. En hoewel een etiket ooit heel belangrijk voor me was (ik stelde me niet aan, er was écht wat met me aan de hand), was ik inmiddels tot de conclusie gekomen dat een diagnose een momentopname was, afhankelijk van wat de persoon tegenover je dacht te zien/horen.

Dat werd me nog eens duidelijker toen ik tijdens mijn opleiding voor een blok over persoonlijkheidsstoornissen de diagnostiek hiervoor op een nep-patiënt mocht oefenen. Dit gebeurde in groepjes van vijf personen, die allemaal (samen en tegelijkertijd) dezelfde persoon voor hun neus hadden, allemaal dezelfde antwoorden hoorden. Toch kwam er aan het eind van de ellenlange vragenlijst geen eenduidige conclusie uit. Het was heel normaal dat er ook gewoon vijf (of meer) verschillende diagnoses uitrolden.... dus tja, daar spatte mijn geloof in etiketjes keihard uit elkaar, ik kon het niet meer serieus nemen.

Wat me ook uit eigen ervaring duidelijk werd, was dat je huidige etiket dan misschien wel kan veranderen, maar dat er een aantal etiketten zijn, die een soort van onverwijderbare lijm schijnen te hebben. Zelfs al kunnen de hulpverleners in je huidige leef en behandelomgeving zich absoluut niet vinden in dat etiket of jou er niet in herkennen, tóch blijft dat etiket staan, of het nou klopt of niet. Dat zou in mijn ogen mede ook een reden kunnen zijn voor het antwoord op de vraag die Tygo zich stelde: hoe kun je zoveel etiketten verzamelen?

Ik zou (en wil) zoveel over deze afleveringen willen zeggen, vooral ook over het laatste deel waarin de 21 jarige (en super intelligente) Jason naar een instelling belt om hulp te krijgen voor zijn Post traumatische Stress klachten, die volgens hem (heel herkenbaar en in mijn ogen volkomen terecht) het 'uitgangspunt' is voor alle (of toch zeker heel veel) van zijn andere klachten. Hij krijgt (o.a.) te horen dat hij 'stabiel' moet zijn om voor die behandeling in aanmerking te komen.

Ergens snap ik de opmerking in zekere zin wel, al denk ik dat het woord 'stabiel' een verkeerde keuze is. Ik gok dat het meer gaat over een (enigszins) balans hebben in draagkracht versus draaglast, maar toch vielen mijn spreekwoordelijke schoenen uit bij het horen van de woorden van die instellingsmevrouw en moest ik heel hard huilen..... (en petje af voor jou Jason, dat je zo ontzettend rustig kan blijven aan de telefoon!)

Want wat the fuck??? Wanneer vragen mensen om hulp? Volgens mij op het moment dat ze ergens (erg veel) last van hebben, het hun leven op de een of andere manier ontwricht en ze 'niet stabiel' zijn. Als je wel stabiel bent, nergens of weinig last ondervindt en dus kunt functioneren, dan hoef je toch geen hulp te zoeken, want dan heb je je weg toch grotendeels al gevonden??? (en ja er is altijd ruimte voor verbetering,)  Ben ik nou gek? (en dat is uiteraard een retorische vraag, na ruim 25 jaar behandeling/vertoeven in de psychiatrie)...

Dat antwoord is toch een beetje hetzelfde als wanneer je tijdens het voetballen in botsing komt met een tegenstander en die je onderbeen tot een hoopje gecompliceerde botbreuk schopt waar het bot uit je vel steekt, je naar de ehbo gaat en men daar zegt: Sorry, maar om dit te kunnen behandelen, moet u eerst zorgen dat uw bot weer heel is.... ?????

Ik zal wel raar in elkaar zitten. Maar dat bewezen al die etiketten al, dus dat is ook geen nieuws...

Ik begon met te vertellen dat ik met een dubbel gevoel gekeken had.
Ik vond het een goede documentaire, laat ik dat voorop stellen en ik ben blij dat Tygo (en zijn team en alle dappere mensen die zich met hun ervaringen in beeld hebben durven en laten brengen) dit moeilijke en ik mag bijna wel zeggen taboe onderwerp heeft durven aansnijden en in kaart heeft durven brengen.

Waar mijn dubbele gevoel om de hoek komt kijken is het volgende. Ik heb best wat jaren gewerkt als ervaringsdeskundige, waarbij ik mijn ervaringen en twijfels over deze zelfde ggz hardop uitsprak aan hulpverleners (al dan niet in opleiding). Dit doe ik overigens soms nog steeds. En ik weet dat veel van mijn collega ervaringsdeskundigen dit ook doen en deden. 

Ik weet dat mijn uitspraken en voorbeelden niet zo veel verschilden (en nog) van de dingen die Tygo in zijn documentaire concludeerde. Alleen.... Van mij als ervaringsdeskundige werd het gezien als 'negatief', als 'over-kritisch', als 'pessimistisch' en zo nog wat van die termen.

En ik weet dat ik niet de enige ervaringsdeskundige ben die dit soort opmerkingen naar hun kop geslingerd kreeg (al stonden ze bij mij meestal achteraf op een papieren evaluatie geschreven, want het in iemands gezicht zeggen, is ook nog een dingetje)

Dus hoewel ik het een goede docu vond, vind ik het ergens ook wel heel erg jammer dat er een bekende Nederlander voor nodig is om datgene wat wij (ervaringsdeskundigen) al jaren duidelijk proberen te maken, nu eindelijk eens 'geloofwaardigheid' en 'waarheid' te geven.

Nou ja, het zal wel aan het verschil in etiketje liggen.....
(BN'er <---> ervaringsdeskundige)

foto: van internet geplukt




24 december 2019

"Want met Kerst mag niemand alleen zijn..."

Of ik het nu leuk vind of niet (en het antwoord is niet).... ineens is het weer zover: Kerstmis staat weer voor de deur.

Ieder jaar overvalt het me weer opnieuw en dat is op zich best raar, want ik loop al bijna 44 jaar op deze planeet rond en zou dan dus inmiddels kunnen/moeten weten dat het een terugkerend fenomeen is. En in mijn hoofd wéét ik dat natuurlijk ook heel goed, maar in de praktijk probeer ik het ieder jaar opnieuw te ontkennen. En dat helpt geen zier, want het gebeurt ieder jaar gewoon toch weer opnieuw: het wordt gewoon weer 25 december... Ontkennen is volstrekt zinloos dus.

Ik ben geen fan van Kerstmis.
Het is niet zozeer dat ik er iets op tegen heb, anderen moeten dat vooral lekker vieren, maar ik heb en kan er niks mee.

Een boom in huis zetten vind ik persoonlijk onzin en een hoop gedoe voor slechts twee dagen. Ik vind het er niet gezelliger op worden. Dennennaalden in m’n blote voeten of sokken, daar gruwel ik van en doen me heel hard vloeken. Kunstbomen vind ik helemaal debiel... En kerstverlichting hangt hier het hele jaar door al in huis.

Ik weet het, ik lijk de Grinch wel.

Heel veel jaren was ik met Kerst te vinden op de crisis afdeling van het plaatselijke psychiatrische ziekenhuis. Als de naderende Kerst niet daadwerkelijk voor een crisis zorgde, dan zorgde ik daar zelf wel voor en jarenlang voelde ik me tijdens deze tijd veilig en ellendig op een plek waar je je tenminste ongegeneerd ellendig MAG voelen. (En ja, ik voelde me er ook veilig, maar dat is een ander verhaal.)

Maar ja, dat was natuurlijk ook niet de oplossing en met die geweldige beslissing om bedden af te bouwen, kwam ik de kliniek ook niet meer in en dus moest ik noodgedwongen op zoek naar een andere oplossing.

En dus besloot ik om Kerst voortaan te zien als twee gewone zondagen achter elkaar waarop de winkels niet open waren. (U ziet.... dat besluit stamt al van enige tijd geleden, want tegenwoordig zijn de winkels ook op eerste kerstdag open....)
Deze gedachte hielp me gek genoeg een tijdje om deze tijd beter door te komen. Ik bedacht van te voren wat voor 'normaals' ik die twee dagen wilde eten (plannen is en was nooit mijn sterkste kant namelijk) en ik kocht een tv gids. En daarmee was mijn voorbereiding voor de Kerst bijna klaar.

Ik streepte elke zielige Kerstfilm aan in de tv gids. Maakte een heel schema van wat, wanneer en hoe laat op welke zender kwam en ik overlaadde mezelf met kerstfilms waarbij ik de ogen uit mijn kop mocht janken. En hoe vreemd dat waarschijnlijk ook klinkt: dat voelde heerlijk.

Maar na een aantal jaar kreeg ik het toch weer steeds moeilijker met Kerst.

Nog steeds probeer ik het leven zo 'normaal' mogelijk te laten zijn met die dagen, maar het lijkt wel of 'de omgeving' dat steeds moeilijker voor me maakt.
Van al die Kerst reclames op tv, met van die happy families die met z'n allen vredig, lachend en met vriendelijke blikken aan prachtige kerstdiners zitten, word ik nog steeds acuut depressief.

En natuurlijk weet ik heus wel, dat het maar reclame is en dat niet iedere familie zo happy en gezellig is. En dat er met Kerst misschien zelfs wel de meeste ruzies binnen families ontstaan.
Maar hoewel ik dat best wel weet doet het toch gewoon heel erg pijn.

Pijn, denk ik, omdat dit de momenten zijn waarop ik me realiseer wat ik mis. Naast alles wat ik allemaal wél heb (want ik ben een bevoorrecht mens en dat meen ik ook echt) is er één ding wat ik absoluut niet heb: een liefdevolle familie om me heen. En misschien zelfs wel geen thuis.
En hoewel ik dat op al die andere dagen ook wel merk, weet en voel, word ik met Kerst (door dit soort reclames) nog eens extra met mijn neus op de feiten gedrukt dat ik er erg alleen voor sta en me eigenlijk fucking eenzaam voel (wat iets anders is als alleen zijn).

Op momenten dat ik dit gevoel bespreekbaar probeer te maken, en er door anderen weer aan herinnerd word dat die reclames nep zijn en dat elk huisje zijn kruisje heeft, voel ik me stiekem nog veel eenzamer. Want tja dat weten verandert niks aan mijn gevoel. En ik word er ook een beetje boos van.

Als iedereen weet dat die reclames geen afspiegeling van de werkelijkheid zijn, en dat er heel veel eenzame mensen zijn (en niet alleen ouderen!), waarom blijven we dat beeld dan toch consequent voorschotelen? Ik snap dat echt niet!!!

Tegelijkertijd wordt er geroepen dat we als maatschappij aandacht moeten hebben voor de mensen die het 'minder goed hebben dan wij', de armen en de eenzamen bijvoorbeeld. Hoe rijmt zich dat met elkaar? In mijn hoofd in ieder geval niet!

Ik kan niet voor anderen spreken, maar ik merk dat die reclames me nog veel eenzamer doen voelen dan ik me (het hele jaar door) al voel. Ik voel me een soort van buiten gesloten: iets 'gewoons' wat voor mij niet bereikbaar is of zo en dat wordt er keer op keer maar ingewreven.

Ik kan er niet precies de woorden voor vinden, maar één ding weet ik zeker....
Als ik Robert ten Brink nog één keer op tv hoor zeggen "want met Kerst mag niemand alleen zijn..." dan smijt ik eigenhandig mijn tv het raam uit!

Dat gezegd  hebbende wens ik een ieder die dat wil fijne feestdagen en voor anderen die net als ik worstelen met deze tijd van het jaar: Sterkte!

foto: gevonden op internet.



18 december 2019

Rust in de tent....

Afgelopen weekend was ik een weekendje weg.
Ik had me wederom ingeschreven voor de Scheveningen Light Walk. Een wandeling door nachtelijk, of toch in ieder geval donker, Scheveningen, waarbij je langs allerlei licht en vuur acts wandelt.

Vorig jaar had ik me hier ook al voor ingeschreven, maar toen werd er last minute besloten dat het niet door kon gaan vanwege de heftige storm die er rondwaarde. Hierdoor zouden sommige acts een gevaar op kunnen leveren en dus werd de (op dat moment terechte) beslissing genomen. It's better to be safe than to be sorry.

Wat wel een beetje jammer was, was dat tegen de tijd dat de eerste startgroepen zouden vertrekken, de windkracht enorm was afgenomen en het gevaar geweken was, maar ja, ook de organisatie van een event heeft (net als de weer mannen en vrouwen) geen glazen bol. Niks zo veranderlijk als het weer, zo blijkt maar.

Maar goed, uiteraard was ik best een beetje teleurgesteld toen, vooral ook (Hollander als ik ben) omdat de deelnemers geen geld terug of andere compensatie kregen, maar de mail, later in het jaar, dat we met korting konden inschrijven voor de nieuwe editie van 2019, maakte veel goed. En dus schreef ik me opnieuw in!

Omdat Scheveningen voor mij niet bepaald naast de deur ligt, besluit ik er altijd een weekendje van te maken. Er gaat niks boven een weekendje aan zee, aangezien ik in ons ienieminie kikkerlandje zo ver van de zee vandaan woon, als maar mogelijk is.

Al jaren boek ik iedere keer hetzelfde 'hotel'. Ik zet het woord tussen aanhalingstekens, omdat het die naam eigenlijk niet echt waard is. Ok, vooruit het zijn geen slaapzalen, maar één of twee persoonskamertjes (van hooguit 12m2), veelal met gedeelde douche en toilet.

De kamer bevat vrij weinig: een bed, een wasbak, een plank die je bureau kunt noemen (20 cm breed) en een kast van dezelfde breedte. Verder hangt er een mini tv op een onmogelijke plek en staat er een stoel die je (door gebrek aan ruimte) amper kunt verschuiven....

Maar ach, het bed ligt zalig, de ligging is geweldig, het internet doet het goed, het ontbijt is heerlijk en de prijs is laag. Reden voor mij om er keer op keer dus weer terug te komen.

Het personeel kent me inmiddels al en weet dat ik de voorkeur heb voor een kamer bovenin aan de achterzijde en ook dat gegeven vind ik wel wat hebben.

Toen ik de trein uitstapte, kwam ik tot de ontdekking dat het hier een stuk kouder was dan thuis en daar had ik uiteraard niet helemaal op gerekend, dus met mijn wind en waterdichte zomerjack was het behoorlijk fris. Hoe dichter ik bij zee kwam, hoe meer het me opviel dat het wederom flink waaide.
En eenmaal op de boulevard, bedacht ik me, dat het helemaal niet onder deed voor de storm van het jaar ervoor. En dus hield ik mijn hart vast. Het zou toch niet weer afgelast worden???

De regen en de wind zorgden ervoor dat het enorm koud was, en dus dook ik al vroeg in de middag mijn hotel kamertje in, om me binnen te vermaken.

En wat me in de loop van deze dagen opviel was, hoezeer ik tot rust kwam in dit hokje.
Thuis heb ik enorm veel afleiding en enorm veel prikkels. Ik kan me van het een in het ander storten en ik ben altijd aan het multitasken, omdat ik zoveel tegelijk wil en kan doen. En eigenlijk word ik daar juist best heel erg moe van.

Hier in mijn hokje, heb ik al die dingen niet. Ik had een boek, een klein borduurwerkje, de tv en mijn ipad met internet. En dan merk ik dat ik dingen doe, kan doen, waar ik thuis nooit de rust voor neem.
Zo heb ik een heel boek gelezen in een weekend, terwijl ik thuis voor het slapen gaan hooguit een paar bladzijdes voor elkaar krijg (ongeacht hoe leuk of spannend het boek is). Ik heb een borduurwerkje, waar ik al meer dan een jaar mee bezig ben, eindelijk een stuk verder af kunnen krijgen, omdat ik me alléén daarmee bezig hield.

En hoewel er thuis altijd een soort van figuurlijk innerlijk stemmetje heb dat zegt dat ik te weinig doe en meer tegelijk moet doen, heb ik dat hier dus helemaal niet en kom ik heerlijk tot rust....

Dus tja, voor mijn geest geldt dus blijkbaar: hoe saaier,  hoe beter.


ps: de Lightwalk ging door en het was koud, winderig, maar wel gezellig en mooi! Volgend jaar weer!