Twee jaar geleden bezocht ik samen met een vriendin een informatie avond van een 'anti-obesitas' programma in mijn woonplaats. Toen ik hun definitie van een 'eetstoornis' hoorde (nl, "als je het niet bij één handje chips kunt houden") bedacht ik dat dit niet de plek voor mij ging zijn. Niet omdat ik dat wel kan hoor, nee, een zak chips moest leeg als hij in huis was, maar omdat ik dan in mijn hele omgeving maar één iemand zonder een eetstoornis kende en die zat het grootste deel van zijn leven in een eetstoornis kliniek.. Dus nee, dat ging het niet worden.
Via diezelfde vriendin kwam ik op het spoor van eenzelfde programma een stukje verder weg. Ik meldde me aan en mocht mee gaan doen. Het programma bestaat uit drie componenten: 'diëtiek', 'beweging' en een psychologische component. En hoewel ik tot op de dag van vandaag er nog steeds van overtuigd ben dat ik geen eetstoornis heb, maar wel een verstoorde relatie heb met eten, begon ik enthousiast aan alle drie. Ik wil ze stuk voor stuk evalueren.
Diëtiek:
Al vrij snel kwam ik tot de conclusie dat ik eigenlijk hele basale kennis miste over voeding. Zo had ik geen idee wat een volwaardige maaltijd eigenlijk was, of wat een normale portiegrootte was. Mijn valkuil was niet zozeer zoetigheid, maar ik ben een groot vlees fan. Een maaltijd kon voor mij gerust bestaan uit alleen vlees, veel vlees. En natuurlijk wist ik wel dat dat niet helemaal de bedoeling was, maar om er ook iets mee/aan te doen, was een ander verhaal.
Nu weet ik dus wél wat een normale portie is en wat een volwaardige maaltijd inhoudt. Dat wil overigens niet zeggen dat ik nu ook elke dag een volwaardige maaltijd eet, maar tegenwoordig is het een bewuste keuze, ipv een gewoonte en meer uitzondering dan regel!
Ik heb ook geleerd wat een gezondere keuze is, waar ik op moet letten als ik etiketten lees, maar eerlijk is eerlijk, de veelheid aan info op een etiket maakt nog steeds dat ik ervan in de war raak en dan thuis kom met iets dat niet zo handig is.
Iets wat ik gaandeweg ontdekte was, dat ik 'de fout in ging' als ik overprikkeld was en niet meer kon denken. Dan kreeg ik het niet meer voor elkaar om boodschappen te doen of te koken en dan werd er iets ongezonds gehaald of geleverd. Maar op het moment dat je dat weet, kun je er iets aan doen. Dus nu liggen er gezonde (complete) maaltijden in de vriezer voor dit soort momenten en hangt er een poster in de keuken die me hieraan helpt herinneren.
Ik ben ook niet zo'n ster in plannen, niet in mijn dagelijkse leven, maar zeker niet in het koken. Jarenlang was boodschappen doen mijn dagelijkse uitje om te zorgen dat ik minimaal eens er dag buiten kwam. Maar dat was ook, omdat ik niet van tevoren bedacht kreeg wat ik wilde eten die week en wat ik daarvoor nodig had. In deze periode ben ik (ook gedwongen door mijn financiën) gaan werken met een weekmenu en minder vaak boodschappen doen. En ik vind het heerlijk! Reclames uitpluizen en daar een weekmenu mee samen stellen is een soort van hobby geworden. Inmiddels plan ik wel voor een week, maar haal ik in eerste instantie boodschappen voor de eerste helft van de week. De ervaring leert me namelijk ook dat ik vaak van die eerste helft genoeg over hou om de tweede helft van de week mee te vullen. Maar het feit dat ik van te voren al nagedacht heb over wat het zou kunnen worden die week, helpt enorm!
Bij dat plannen hoort voor mij ook dat ik nu steeds beter kan inschatten dat als ik een drukke of moeilijke dag zie aankomen waarbij ik weet dat ik rond etenstijd waarschijnlijk geen energie meer heb om te koken, dat ik dan vaak de maaltijd al in de ochtend zo ver mogelijk klaar maak.
En het klinkt vast heel simpel, maar het zijn dit soort kleine dingen waar ik best trots op ben!
Dat zijn denk ik wel de grootste winstpunten voor mij op het gebied van diëtiek.
Beweging:
Ik ben iemand die mijn hele leven lang best sportief geweest is. Maar als je langzaam uit je lijf groeit, dan wordt het plezier in bewegen steeds minder en bij mij zorgde dat (in combinatie met wat blessures) er ook voor, dat ik niet meer sportte. En dat terwijl ik het heel erg leuk vond altijd en ook hard nodig heb, want sporten was altijd een uitlaatklep! Vreemd eigenlijk.
Wat ik in die twee jaar hier vooral heb geleerd, is om het plezier in bewegen weer terug te krijgen. Ik weet nu weer wat ik zo leuk en lekker vind aan sporten. En ik realiseer me dat ik dat heel erg gemist heb al die tijd!
Ik weet nog dat ik helemaal in het begin een keer sit-ups moest doen en dat ik helemaal gefrustreerd en verdrietig was, dat ik dat niet voor elkaar kreeg. En dat terwijl ik dat in mijn judo carrière dagelijks deed zonder dat er een vuiltje aan de lucht was. Ik vergeet even voor het gemak dat die judo carrière ruim 25 jaar achter me ligt, maar ok, ik werd er wel echt heel verdrietig van en ik beloofde mezelf op dat moment dat ik, tegen de tijd dat ik hier klaar zou zijn, dat weer zou kunnen. En jawel, ik kan het weer! Nog niet helemaal van harte, maar ik heb wel geleerd dat als je oefent, je er ook wel komt!
Ik vond het ook wel leuk om een soort van competitie maatje te hebben binnen het programma, met wie ik kon sporten, lachen, ouwehoeren en dat allemaal tegelijk. En aan wie ik me een beetje op kon trekken. Soort van competitiedrang, die er ergens toch nog wel in zit blijkbaar. De weken dat mijn maatje er niet was, heb ik hem ook echt gemist... Wie had ooit gedacht dat ik het sociale aspect nog zou gaan missen!
Ook heb ik leren rennen, iets dat ik op de middelbare school al niet meer hoefde, omdat ik vergat te ademen en dan flauw viel. Maar ook al vind ik het nog steeds niet heel leuk, het was wel een toffe ervaring om erachter te komen dat ik het wel degelijk kon leren! En ok, ik ben er ook weer mee gestopt, maar ik weet ook dat ik het in de herfst/wintermaanden wel weer op ga pakken. Ik had echt nooit van mijn leven gedacht dat ik ooit nog zou rennen, en zie hier, de wonderen zijn de wereld nog niet uit.
Het was gewoon gaaf om je eigen vooruitgang te zien (en die van anderen) en me steeds fitter te gaan voelen, want ja, ik voel me best fit eigenlijk!
Psychologie:
Tja, wat ga ik hier over zeggen.... Want dit is een ingewikkeld stuk.
Ik loop al ruim 25 jaar mee in de psychiatrie en ik denk dat ik mezelf best wel goed ken. Eén ding weet ik héél zeker en dat is: hoe moeilijk ik ben, hangt af van hoe de ander mij behandelt.
Het feit dat ik zelf psychologie gestudeerd heb en al zo lang mee draai als persoon in de psychiatrie, maakt het voor de persoon tegenover me nou niet bepaald makkelijk. Sorry, ik ben kritisch, ik slik niet alles en als ik iets onzin vind of niet snap, dan moet je van goede huize komen, om me duidelijk te maken waarom iets nodig/nuttig enz is.
Het was voor mij niet mijn eerste rondje in de ggz en in al die jaren ben ik heel (ongetwijfeld té) kritisch geworden. Binnen dit programma zitten mensen met een eetstoornis, dat begrijp ik, dus zul je veel en vaak een zelfde soort patroon tegenkomen. En als er veel dezelfde patronen zijn, dan kun je daar een protocol voor maken. Een eenheidsworst....
Ik ben iemand die niet zomaar in een protocol past en meegaat. En aangezien de ggz van protocollen aan elkaar hangt, is dat niet zo handig. Op het moment dat protocol meer leidend wordt dan de persoon die je tegenover je hebt zitten, raak je me kwijt en dat gebeurde dan ook al vrij snel. Het protocol voelde voor mij als een dwangbuis! Ik pas er niet in, ik hoef er niet in, het is niet one size fits all!
Dit onderdeel werd mijn grote struikelblok. Ik lag er letterlijk wakker van, werd er ziek van en het zorgde er ook voor dat ik bijna de handdoek in de ring gooide.
Uiteindelijk kreeg ik iemand die mij als persoon zag en die wél naar me wilde luisteren als ik aangaf dat mijn probleem met eten voortkomt uit mijn traumatische verleden en de problemen die daar (ook in het heden) nog mee samen hangen (zoals dissociatie). Die daar ook in mee kon/ging en het protocol los ging laten. Alleen heel jammer dat dit pas de laatste maanden van mijn twee jaar mogelijk werd.
Soms denk ik dat als ik deze persoon vanaf het begin gehad zou hebben, dingen heel anders zouden zijn geweest en ik ook op dit gebied er veel meer uit had kunnen halen. Maar tegelijkertijd had die persoon dan ook vanuit het protocol moeten gaan werken en was het dan waarschijnlijk ook een fiasco geworden.
En toch heb ik ook op psychologisch gebied best wat ontdekkingen gedaan. Zo werd het me heel duidelijk dat ik geen emotie eter ben, maar een externe eter. Dat veel van mijn problemen voortkomen uit mijn traumatische verleden en volstrekt logisch zijn. Dat ik als gevolg van dat verleden ook eten ging verzamelen en dat ik aan sommige problemen qua eten, zoals eten tijdens een dissociatie waar ik geen enkele herinnering aan heb en waar iemand anders het overgenomen heeft, niet zoveel kan veranderen, zolang dat dissociatie probleem niet opgelost is (en dat gaat niet gebeuren).
Kortom, ik zie nu waar die verstoorde relatie door komt en aan sommige dingen kan ik wel iets doen, aan andere niet. Ik verzamel geen eten meer, althans niet meer zoals voorheen. Ik weet dat wat er in huis is, ook op gaat en dus haal ik geen snoep en lekkers meer in huis. Hier heb ik één uitzondering op en dat is het weekend. In het weekend mag ik één fout snoep item in huis halen en daar moet ik het hele weekend mee doen. En dat gaat over het algemeen wonderbaarlijk goed!
Vanaf het begin krijg je bij alle disciplines te horen dat je je niet elke dag moet wegen. Eigenwijs als ik ben, heb ik dat wél gedaan (en in een grafiek verwerkt). Want autistisch als ik ben, ben ik dol op grafieken en lijstjes. Ik heb ook bijna twee jaar lang dagelijks een eetdagboek bij gehouden, En die combinatie heeft voor mij heel veel duidelijk gemaakt. Ik kon hierdoor goed zien, dat mijn lijf op bepaalde dingen (zout, koolhydraten) heel sterk reageerde, waardoor ik dat kon aanpassen. En wat ik hier ook heel erg van leerde, is dat het niet erg is als je een keer aangekomen bent, want afvallen is geen lineair proces. Het gaat met aankomen en afvallen en zolang je dat maar in je achterhoofd houdt, is elke dag wegen een mooie controle om in de gaten te houden dat je nog goed op koers zit en dat je ook het moment kan zien , wanneer je moet bijstellen! Mij motiveert elke dag wegen, dus zolang ik er niet van in de depressie schiet en daardoor zou gaan eten (wat ik toch al niet deed) blijf ik dit lekker doen!
Goed... en toen kwam dus de corona crisis. De afspraken kwamen stil te liggen of waren online en dat voelde voor mij toch echt alsof ik er alleen voor stond. En stiekem ben ik heel dankbaar voor deze periode.... Niet voor corona, maar wel voor de oefenmogelijkheid die het me heeft geboden.
Voor mij was dit op het juiste moment een test of ik het wel of niet alleen zou gaan kunnen en kijken waar ik tegenaan zou lopen, vóórdat ik daadwerkelijk in het diepe gegooid zou worden (aan het einde van die twee jaar). Ik ontdekte voor mezelf dat ik het gevoel kreeg dat ik er klaar voor was om het zelf te gaan doen en in die zin zou ik iedereen zo'n soort van Corona periode gunnen, maar dan wel zonder corona!
Een lang verhaal (dat ik nog veel langer zou kunnen maken) maar dit is mijn conclusie.
Ik kwam binnen en had een doel in gedachten (een gezond BMI en een bepaald streefgewicht). Dat heb ik niet gehaald, niet eens in de buurt! Ik had meer af willen vallen, veel meer, maar dat is me niet gelukt en ja daar ben ik soms nog best verdrietig over. Maar één ding is voor mij wel heel zeker: ik kan mezelf recht in de spiegel aankijken, want ik heb er alles aan gedaan wat ik kon! En ja, ik had ongetwijfeld nóg strenger voor mezelf kunnen zijn, maar dan had ik het niet volgehouden, terwijl ik nu denk dat ik een automatisme in mijn eet en beweeg gedrag heb, wat ik makkelijk vol kan houden. Ik weet dat ik de kennis en tools in huis heb om het nu helemaal zelf te gaan doen. Of dat ook daadwerkelijk gaat lukken, dat zal de tijd leren.
Ik heb mijn doel waarmee ik binnenkwam dan misschien wel niet gehaald, maar ik ben veel fitter geworden en zit een stuk beter en lekkerder in mijn vel. En als ik iets in die twee jaar geleerd heb dan is het wel dat dát het allerbelangrijkste is en dat dat is waar het misschien allemaal wel om zou moeten draaien.
Amanda, Roelof, Lindsey, Lieke, Sabrine (en zelfs al je voorgangers). Dank jullie wel voor de afgelopen twee jaar. Het was me het avontuurtje wel, maar bedankt dat jullie het met me uitgehouden hebben en dankjewel voor jullie motivatie en voor alles wat ik van jullie heb mogen leren!
 |
Blue cats card
|
