Maar de werkelijke reden dat ik zo lang gewacht heb, was, dat ik dan alle afleveringen achter elkaar kon kijken, want hé, ken u zelf: ik hou niet zo van wachten.
Maar goed, vier afleveringen dus. Vier afleveringen die ik met een dubbel gevoel bekeek.
Vanaf aflevering één kwam er een gevoel van herkenning bovendrijven, dat me redelijk verdrietig maakte. En ik weet niet precies waarom. Want mijn verhaal lijkt in bijna geen enkel opzicht op de verhalen van de mensen die geportretteerd werden in deze afleveringen. De enige overeenkomst is misschien wel dat ook ik in mijn leven al verschillende etiketten heb mogen ontvangen.
Eigenlijk weet ik niet eens of ik ze allemaal ‘officieel’ gekregen heb, of dat ze slechts benoemd zijn, zonder ze officieel op te schrijven. Maar eerlijk is eerlijk, heb ik, behalve de meest recente (en misschien juist wel de oudste) diagnose (genderdysforie) nog nooit officieel gehoord welke diagnose de psychiatrie op me geplakt heeft.
Hoewel ik in mijn opleiding (simpel gezegd: psychologie) leerde dat het protocol is dat je een patiënt vertelt wat zijn diagnose is, welke klachten daarbij horen, wat de behandeling en de prognose is, liep dat in de praktijk bij mij toch echt wel een beetje anders.
Ik kwam mijn diagnose namelijk te weten, doordat ik een ‘informed consent’ formulier moest ondertekenen voor deelname aan een onderzoek naar de behandeling van een borderline stoornis.... Aha, dat had ik dus.... fijn dat iemand me dat ook even vertelt en me ook uitlegt wat dat inhoudt.... (want geloof me, van de verhalen uit boeken, internet en collega hulpverleners, zijn dit verschrikkelijke mensen en daar werd ik persoonlijk niet heel gelukkig van).
Onofficieel heb ik heel wat etiketten voorbij zien en horen komen en bij elke nieuwe hulpverlener of begeleider, werd er wel weer wat anders gedacht en benoemd. En hoewel een etiket ooit heel belangrijk voor me was (ik stelde me niet aan, er was écht wat met me aan de hand), was ik inmiddels tot de conclusie gekomen dat een diagnose een momentopname was, afhankelijk van wat de persoon tegenover je dacht te zien/horen.
Dat werd me nog eens duidelijker toen ik tijdens mijn opleiding voor een blok over persoonlijkheidsstoornissen de diagnostiek hiervoor op een nep-patiënt mocht oefenen. Dit gebeurde in groepjes van vijf personen, die allemaal (samen en tegelijkertijd) dezelfde persoon voor hun neus hadden, allemaal dezelfde antwoorden hoorden. Toch kwam er aan het eind van de ellenlange vragenlijst geen eenduidige conclusie uit. Het was heel normaal dat er ook gewoon vijf (of meer) verschillende diagnoses uitrolden.... dus tja, daar spatte mijn geloof in etiketjes keihard uit elkaar, ik kon het niet meer serieus nemen.
Wat me ook uit eigen ervaring duidelijk werd, was dat je huidige etiket dan misschien wel kan veranderen, maar dat er een aantal etiketten zijn, die een soort van onverwijderbare lijm schijnen te hebben. Zelfs al kunnen de hulpverleners in je huidige leef en behandelomgeving zich absoluut niet vinden in dat etiket of jou er niet in herkennen, tóch blijft dat etiket staan, of het nou klopt of niet. Dat zou in mijn ogen mede ook een reden kunnen zijn voor het antwoord op de vraag die Tygo zich stelde: hoe kun je zoveel etiketten verzamelen?
Ik zou (en wil) zoveel over deze afleveringen willen zeggen, vooral ook over het laatste deel waarin de 21 jarige (en super intelligente) Jason naar een instelling belt om hulp te krijgen voor zijn Post traumatische Stress klachten, die volgens hem (heel herkenbaar en in mijn ogen volkomen terecht) het 'uitgangspunt' is voor alle (of toch zeker heel veel) van zijn andere klachten. Hij krijgt (o.a.) te horen dat hij 'stabiel' moet zijn om voor die behandeling in aanmerking te komen.
Ergens snap ik de opmerking in zekere zin wel, al denk ik dat het woord 'stabiel' een verkeerde keuze is. Ik gok dat het meer gaat over een (enigszins) balans hebben in draagkracht versus draaglast, maar toch vielen mijn spreekwoordelijke schoenen uit bij het horen van de woorden van die instellingsmevrouw en moest ik heel hard huilen..... (en petje af voor jou Jason, dat je zo ontzettend rustig kan blijven aan de telefoon!)
Want wat the fuck??? Wanneer vragen mensen om hulp? Volgens mij op het moment dat ze ergens (erg veel) last van hebben, het hun leven op de een of andere manier ontwricht en ze 'niet stabiel' zijn. Als je wel stabiel bent, nergens of weinig last ondervindt en dus kunt functioneren, dan hoef je toch geen hulp te zoeken, want dan heb je je weg toch grotendeels al gevonden??? (en ja er is altijd ruimte voor verbetering,) Ben ik nou gek? (en dat is uiteraard een retorische vraag, na ruim 25 jaar behandeling/vertoeven in de psychiatrie)...
Dat antwoord is toch een beetje hetzelfde als wanneer je tijdens het voetballen in botsing komt met een tegenstander en die je onderbeen tot een hoopje gecompliceerde botbreuk schopt waar het bot uit je vel steekt, je naar de ehbo gaat en men daar zegt: Sorry, maar om dit te kunnen behandelen, moet u eerst zorgen dat uw bot weer heel is.... ?????
Ik zal wel raar in elkaar zitten. Maar dat bewezen al die etiketten al, dus dat is ook geen nieuws...
Ik begon met te vertellen dat ik met een dubbel gevoel gekeken had.
Ik vond het een goede documentaire, laat ik dat voorop stellen en ik ben blij dat Tygo (en zijn team en alle dappere mensen die zich met hun ervaringen in beeld hebben durven en laten brengen) dit moeilijke en ik mag bijna wel zeggen taboe onderwerp heeft durven aansnijden en in kaart heeft durven brengen.
Waar mijn dubbele gevoel om de hoek komt kijken is het volgende. Ik heb best wat jaren gewerkt als ervaringsdeskundige, waarbij ik mijn ervaringen en twijfels over deze zelfde ggz hardop uitsprak aan hulpverleners (al dan niet in opleiding). Dit doe ik overigens soms nog steeds. En ik weet dat veel van mijn collega ervaringsdeskundigen dit ook doen en deden.
Ik weet dat mijn uitspraken en voorbeelden niet zo veel verschilden (en nog) van de dingen die Tygo in zijn documentaire concludeerde. Alleen.... Van mij als ervaringsdeskundige werd het gezien als 'negatief', als 'over-kritisch', als 'pessimistisch' en zo nog wat van die termen.
En ik weet dat ik niet de enige ervaringsdeskundige ben die dit soort opmerkingen naar hun kop geslingerd kreeg (al stonden ze bij mij meestal achteraf op een papieren evaluatie geschreven, want het in iemands gezicht zeggen, is ook nog een dingetje)
Dus hoewel ik het een goede docu vond, vind ik het ergens ook wel heel erg jammer dat er een bekende Nederlander voor nodig is om datgene wat wij (ervaringsdeskundigen) al jaren duidelijk proberen te maken, nu eindelijk eens 'geloofwaardigheid' en 'waarheid' te geven.
Nou ja, het zal wel aan het verschil in etiketje liggen.....
(BN'er <---> ervaringsdeskundige)
 |
| foto: van internet geplukt |
Mooi geschreven en helaas ernstig herkenbaar.
BeantwoordenVerwijderen