Wat vind jij daar nou van???

De laatste tijd zijn er steeds vaker woorden in onze taal die om wat voor reden dan ook veranderd ‘moeten’ worden. Wat al die oude woorden gemeenschappelijk schijnen te hebben, is dat ze op de een of andere manier voor bepaalde mensen kwetsend zijn, of toch op z’n minst zeer gevoelig liggen. 

Nu gaat het me in dit stukje niet zozeer om een podium te geven aan de welles/nietes of zin/onzin discussie. Mocht je dat willen doen, dan wil ik je met liefde en plezier doorverwijzen naar andere onderdelen op internet (zoals Facebook of twitter) waar dat soort dingen, het liefst anoniem en zo haatdragend mogelijk de norm lijken te zijn (geworden). Dus laten we die onzinnige discussie vooral niet hier gaan voeren. 

Of iets kwetsend of niet is voor een ander, is namelijk niet aan mij om te bepalen. Ik weet niet wat een ander ergens diep of minder diep (van binnen pijn doet). Ik kan namelijk ook niet oordelen over lichamelijke pijn, dus ook niet over geestelijke pijn. 

Pijn, zowel lichamelijk als geestelijk, zijn relatief, subjectief en persoonlijk. Iemand kan (bij wijze van spreken) een dubbele beenbreuk hebben en geen krimp geven, terwijl een ander bij een splinter in zijn vinger al krijst als een speenvarken. Daar kan ik als mens van alles van vinden en denken, maar ik heb geen idee hoe de persoon in kwestie deze pijn daadwerkelijk ervaart. 

Dus ook als het gaat over kwetsende opmerkingen, dan kan ik daar persoonlijk van alles van vinden, maar wat ik er ook van vind, het zegt in ieder geval niks over hoe anderen iets kunnen beleven en of ik wel of geen gelijk heb. 

Goed... dat gezegd hebbende... 

Een relatief nieuwe trend lijkt een poging om taal inclusiever te maken. En dat is een heel mooi streven, tenslotte zijn er denk ik weinig mensen op de aardbol die het fijn vinden om zich buitengesloten te voelen. En om het nóg iets specifieker te maken: er zijn veel discussies gaande om taal gender neutraler te maken. 

Ik, als non-binair persoon, worstel al vele jaren met het gevoel van wel of geen bestaansrecht te hebben, soms ook juist door taal. Dus dingen als ‘beste reizigers’ in plaats van ‘dames en heren’ vind ik zelf erg prettig. 

Een van de recentste woorden die ‘vervangen’ zou moeten gaan worden, is het woord ‘moedermelk’. En dat schopt vele mensen tegen het zere been, of om bij het onderwerp te blijven: het stuit vele mensen tegen de borst(en). 

Of JIJ het nu leuk vindt of niet, niet iedereen die zojuist een baby op de wereld heeft gezet, voelt zich een moeder. Daar kun je wederom van alles van vinden, maar dat verandert niks aan het feit dat er personen zijn, die zich nu eenmaal niet als ‘moeder’ identificeren. En ja ze hebben vrouwelijke onderdelen, waardoor ze die baby op de wereld konden zetten, maar het feit dat er een Ferrari motor in mijn Fiat 500 zit, wil nog niet zeggen dat mijn Fiat 500 dan ineens ook een Ferrari is. Het is nog steeds gewoon een Fiat 500 met een niet matchende merk motor erin. 

Feit is dus dat er mensen zijn die zich geen moeder voelen, en voor deze groep mensen, die ongetwijfeld een minderheid vormen maar daardoor niet minder belangrijk zijn, zal deze term niet passend zijn. 

Allerlei alternatieven passeerden de revue: mensenmelk, borstkasmelk en ik zal er vast nog wel wat gemist hebben.... 

En juist doordat een deel van mijn omgeving weet dat ik non-binair ben en soms worstel met het vinden van mijn plek in de taal, krijg ik recentelijk vrij vaak de vraag ‘wat vind jij daar nou van?’ 

Zoals ik mijn stuk al begon: het maakt niet uit wat IK ergens van vind. Ik heb zelf geen enkele kinderwens, en zal me nooit in de situatie gaan bevinden, dat ik voor mijzelf over deze dingen moet gaan nadenken, maar dat betekent niet dat er daarom niet over nagedacht HOEFT te worden. Als we geen van allen meer na zouden denken over dingen die voor onszelf een ‘ver van mijn bed show’ zijn, dan wordt de wereld, denk ik, vrij snel een nog engere en naardere plek dan het nu al is. 

Er is niks mis met woorden vervangen. Tijden veranderen, dus waarom taal dan niet? Jammer dat wij mensen, graag alles in hokjes en regels willen vastleggen. 

Waarom moet er voor een woord waar sommige mensen last van hebben een ‘set in stone’, vastliggend alternatief zijn? 

Als je in de geboortezorg werkt (welke functie dan ook) dan werk je met mensen. Dan gok ik dat er vast ergens in die (meestal) negen maanden ook wel eens een gesprek heeft plaatsgevonden en er ergens een dossier is aangelegd (we moeten namelijk alles hier protocolleren en vastleggen). Dan is er toch ook vast wel ergens een moment geweest waarop je samen tot een gezamenlijke taal kunt komen? 

Als een cliënt moeite heeft met de term moeder in het algemeen, dan spreek je over ‘ouder’ of desnoods ‘opvoeder’. Als het woord ‘moedermelk’ lastig is, dan zoek een alternatief waar deze persoon mee kan leven..... 

Moedermelk wordt heel vaak overigens ook gewoon ‘borstvoeding’ genoemd. En hoewel ik als geen ander weet dat non-binaire en/of trans mensen die borsten soms/vaak liever kwijt dan rijk zijn, zul je ze toch écht moeten hebben om überhaupt met dit bijltje te gaan hakken. Dus tja.... volgens mij ligt in dat woord ergens ook gewoon de oplossing. Maar misschien kan ik dat alleen maar zo voelen, denken en zeggen, omdat het mij persoonlijk niet raakt... wie weet... 

Het probleem ligt in ieder geval niet bij die ‘zeikerige, overgevoelige’ non-binaire of trans mensen, het probleem ligt in ons mensen, in ons als maatschappij, die alles in regels willen vastleggen.

Oeps... gaf ik stiekem toch mijn mening.