14 januari 2022

Over nachtmerries en flashbacks....

Als je me echt zou kennen, zou je weten dat ik in mijn leventje, en zeker als kind/puber behoorlijk wat heb meegemaakt. Vermoedelijk meer dingen dan sommige mensen in hun hele leven meemaken. En voor de duidelijkheid: ik heb het niet over leuke, luchtige dingen, maar over dingen die nooit hadden mogen gebeuren en die je samen kunt vatten onder de noemer ‘kindermishandeling’. 

En hoewel er een hoop mensen zijn die maar blijven roepen “je moet het verleden achter je laten, het ligt immers achter je en je leeft in het nu”, kan ik het niet helpen dat ik, hoe waar hun opmerking in theorie ook is, ik deze mensen het liefst op hun neus wil slaan. 

Nou doe ik dat doorgaans niet, want ik heb inmiddels wel geleerd dat je dat mag denken, voelen en willen, maar dat het uitvoeren daarvan nou eenmaal niet mag. Maar als slachtoffer/‘overlever’ (ik weet nog niet goed welk woord ik zelf het meest toepasselijk vind) van vroegkinderlijke traumatisering, weet ik wel heel goed dat zo’n opmerking niet méér is dan dat: een theoretisch riedeltje. 

Ja, het klopt, ik leef in het nu. 
Ja, het klopt, het verleden is meestal een tijd die achter je ligt en afgerond is. 
Maar, als het verleden je nog (bijna) dagelijks achtervolgt in het heden, is het dan verleden of heden? 

Daar kun je over discussiëren. Maar mijn standpunt: niet alles wat eerder gebeurd is, is automatisch verleden. 

Van tijd tot tijd word ik ingehaald door dat zogenaamde verleden, in verschillende vormen. 

Afgelopen week kwam er weer zoiets op m’n pad: een horror nacht. Dat hield in dit geval in, dat ik een combinatie van een nachtmerrie en flashbacks had, daar (in theorie) wakker uit werd, maar geen idee meer had, wie ik was, waar ik was, hoe oud ik was, welk jaar het was en überhaupt wat er hiervan waar was. En waar ik dus ook niet meer uit kon komen, omdat er te veel ‘wie wat waar’ was. Volgt u het nog?

Het probleem is, dat ik sommige gebeurtenissen in deze (ik noem het maar even) ‘droom’, heel duidelijk herkende als situaties die zich al eerder in mijn jonge leven hadden voorgedaan. Verschillende herkenbare situaties, uit verschillende tijdsperiodes uit mijn leven, gemixt in één ‘droom’. 

En dat zou nog niet zo verwarrend zijn geweest, als er niet ook een aantal dingen in zaten die niet (kunnen) kloppen, of die totaal onbekend zijn. Zo klopte het huis waar mijn ‘droom’ zich afspeelde, qua inrichting, niet met het huis waar die daadwerkelijke situaties zich hadden afgespeeld en kwamen er een paar personen in voor die ik echt nog nooit gezien heb en niet eens ken. 
En daar begon voor mij de grote mindfuck. 

Als ik iets van jongs af aan veel en vaak te horen heb gekregen, dan is het wel dat ik ‘een grote fantasie’ had, dat wat ik zei niet waar was en dat ik een leugenaar was. En als dat maar vaak genoeg, door de belangrijkste personen in je leven tegen je gezegd wordt, dan ga je dat vanzelf wel geloven. Je wordt als het ware iemand met een grote fantasie, je zegt dingen die niet waar zijn, je bent een leugenaar. Zelfs als dat allemaal niet zo is, kruipt het langzaam je systeem in en neemt het je gezonde verstand over. 

Het nam mijn gezonde verstand zodanig over dat ik enorm aan mezelf ging twijfelen. Ik twijfelde over alles wat ik dacht, zei, me herinnerde, zeker wist, maar ook over wie of wat ik dan zelf was en óf ik er wel was. 
Ik ging twijfelen aan de dingen die er met me gebeurden, waren die wel echt gebeurd? Of had ik ze verzonnen? Had ik die blauwe plekken dan zelf gemaakt? Had ik zelfs maar verzonnen dat ik blauwe plekken had? Ik had geen flauw idee meer. 
Was er überhaupt wel zoiets als een ‘waar’? Of was dat ook een verzinsel van mijn brein, of een leugen? 

Hier heb ik mijn hele leven mee geworsteld, en hoewel het soms even wat minder kan zijn, kan het door iets relatief kleins, ook zó ineens weer volop boven komen drijven zoals nu. 

Ik appte mijn psycholoog met de vraag: hoe weet je zeker dat iets een nachtmerrie is of een flashback. Hoe weet je zeker dat iets waargebeurd is? 
Haar antwoord was iets in de trant van: een nachtmerrie heb je doorgaans als je slaapt en een herbeleving (flashback) komt meestal overdag naar aanleiding van een trigger. 

Maar in plaats van dat dit antwoord me hielp, raakte ik alleen nog maar verder in de war, want mijn herbelevingen komen juist vaak ‘s nachts, als ik slaap en de trigger is niet altijd even goed te achterhalen. 

En ook rondom deze ‘droom’, kon ik de trigger maar moeilijk vinden. Ja, ik herkende een onderdeel/thema (alcoholisme) en ja daar had ik eerder op de dag wel een (luchtig/grappig) gesprekje over gehad met m’n Woonbegeleider, maar dat woord/thema hoor, zie en ervaar ik wel vaker en dat leidt (gelukkig) echt niet altijd tot dit soort nachten.... Eigenlijk nooit. 

Ik kwam er maar niet uit. En omdat sommige stukken zo overduidelijk niet uit het verhaal komen dat ik als waargebeurd zie, maar mijn brein het blijkbaar verzonnen had, was de conclusie voor mij dan ook dat ik dus een leugenaar ben en dat ik misschien toch mijn hele leven wel aan elkaar verzonnen heb (zoals mijn familie nog steeds vindt en me dit ook nog steeds met regelmaat wijs probeert te maken). 

Me erbij neerleggen, dat ik nooit zal weten hoe het brein precies werkt en dat ik misschien wel nooit zeker zal weten wat ‘waar’ is en of er überhaupt een ‘waar’ is, en waarom het brein dan zelf maar de gaten dicht gaat metselen in het stukje film dat zich in mijn hoofd afspeelt, gaat me niet lukken. 
Ik wil graag alles kunnen verklaren, de wereld (of toch die van mij), moet duidelijk zijn en kloppen. En dat gaat nu eenmaal niet (altijd). 

Maar ik kwam vanavond ineens tot een (soort van) inzicht. 
Ik had het er met Woonbegeleider ook over gehad dat een boel spannende, moeilijke en onduidelijke dingen in mijn huidige leven, nu op hun plek begonnen te vallen of zelfs opgelost lijken te zijn. En dat dit me een soort van rust gaf: ik voelde me wat rustiger, meer ontspannen, minder op mijn hoede misschien wel.

Mijn leven is van jongs af aan een opeenstapeling van stress op stress op stress. 
Ik denk zelfs dat ik niet eens weet hoe een leven zonder ellendige dingen en stress eruit ziet of hoe dat voelt. 

En nee dat zeg ik niet om zielig gevonden te worden, maar stress en ellende zijn voor mij (onbewust) een overlevingsnoodzaak geworden, zoals ademen dat ook is. 

En als er dan dus even rust in mijn leven en brein lijkt te komen, dan krijgt mijn brein acuut een soort van paniekaanval/kortsluiting. Het heeft geen idee wat het daar nou toch mee moet, of hoe het daarmee om moet gaan en dus doet het wat het het beste kent: stress ellende en chaos creëren, in dit geval (en volgens mij ook al vaker in het verleden) in de vorm van een nachtmerrie/flashback die me dan meteen weer ontregelt en op scherp doet staan.... 

Maar misschien is dat allemaal ook wel onzin en lieg ik mezelf maar weer wat voor. En is het toch gewoon wel (of niet) waar.... 
Of zelfs dat niet eens.... 
Wie het weet mag het zeggen....


foto: tekening van Rik (lang geleden)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Babbel je mee?