Als het verleden heden is....

Toen Mick nog een jong Mickje was, had hij het niet makkelijk. 

Hij groeide op in een nogal onveilige situatie (understatement) en dat laat tot op de dag van vandaag zo zijn sporen na. 

Een van de sporen die niet altijd zichtbaar, maar wel behoorlijk prominent aanwezig is, is het feit dat ik stemmen hoor.  

Nu is dat niet altijd meer een groot probleem, ik zou namelijk niet zonder ze kunnen en willen, maar er zijn momenten in mijn leven dat het nog steeds behoorlijk pittig is. Er zijn namelijk stemmen waar ik nog steeds best veel angst voor heb. En angst voor stemmen is een heel lastig gegeven als je er een zekere controle over wil krijgen. 

Wat het ook niet makkelijker maakt, is dat sommige stemmen ook gepaard kunnen gaan met een beeld. Daarmee bedoel ik dat ik soms, naast het horen van de stem er ook een 'persoon' bij kan zien. En dat maakt dingen soms wel heel ingewikkeld. 

Eén van de stemmen waar ik nog steeds bang voor ben en die soms gepaard gaat met een beeld is wat ik 'De moederstem' noem. Door mijn jongste stemmen (en inmiddels ook wel vaker door mijzelf) wordt ze ook wel 'De Bitsj' genoemd. En die naam zegt wel het een en ander over de relatie die ik met deze stem heb. 

De Bitsj is voor mij een constante herinnering of confrontatie met mijn echte biologische moeder. Zij was degene die mijn verleden nogal ingewikkeld maakte en me (het hefstigst) mishandelde. 

Destijds kon ik met niemand praten over wat er bij ons thuis gebeurde. Ten eerste omdat ik op het hart gedrukt kreeg om dit niet te doen, en wist welke consequenties dit voor mij zou hebben als ik het tóch zou doen. En ten tweede omdat toen ik het tóch een keer probeerde, ik niet geloofd werd en weggezet werd als leugenaar en fantast. En als je die ervaring hebt en bang bent voor de continue dreiging, dan leer je al snel om je mond te houden. 

Hoe dan ook, niet kunnen of mogen praten over nare dingen die je overkomen, doet iets met je. Je verandert erdoor. Je zoekt naar overlevingsmechanismen, die niet altijd de meest positieve of de meest gezonde hoeven te zijn. 

Mijn overlevingsmechanismen deden me in de kinderpsychiatrie belanden, maar ook daar was het niet veilig genoeg om te vertellen wat mijn échte probleem was. Daar in die instelling werd namelijk de oplossing gezocht in 'systeem therapie' oftewel gezinsgesprekken. Maar als het probleem voortkomt uit duistere geheimen binnen het gezin en het gezin de oorzaak is van het probleem, dan gaat het zeker niet helpen om de oplossing te vinden. In ieder geval niet in ons gezin. 

Een tijdje terug schreef ik hier al over de problemen die ik had met De Bitsj. Ze kreeg teveel macht en dat zorgde voor heel veel onrust en paniek bij mij en bij mijn (met name) jongste stemmen. 

Ik wilde dan ook een graag mijn dossier van die kinderpsychiatrie doornemen met mijn begeleider, omdat ik dacht dat het me ging helpen om de macht van De Bitsj terug te dringen. En na wat hobbels en kuilen op de weg, zijn we daar een tijd geleden ook mee begonnen en vrijwel meteen bracht het verandering teweeg. 

Met name de jongste puber, Rik, kreeg minder angst voor haar en daardoor kwam er ook weer meer rust in mijzelf. En hoewel we er nog steeds niet helemaal doorheen zijn (niet omdat het zoveel is, maar omdat het voor mij best wel heftig is), heeft het de macht en controle die De Bitsj op dat moment weer over me had, ver weggenomen. 

Wat maakt nou, dat het lezen van een stukje tekst zó'n grote verandering in angst met zich mee kan brengen? 

Voor mij is dat heel simpel en complex ineen. Ik werd al die jaren neergezet als het zwarte schaap: ik had een probleem, niet zij. Ik was het probleem en ik zorgde voor alle problemen die er in ons gezin waren. Mijn leven lang (en nog) voelde ik me schuldig over wat ik iedereen aan deed. Dat kreeg ik namelijk letterlijk in hapklare brokken op mijn bord gegooid en ik verorberde het, en raakte het nooit meer kwijt. Tot op de dag van vandaag vind ik het nog steeds moeilijk om te zien dat ik niet zozeer het probleem was. 

De restjes van dat dossier zijn al erg lang in mijn bezit, ik weet (in theorie) precies wat erin staat. En toch lees ik iedere keer weer 'nieuwe' dingen. 

Wat voor mij zo helpend is, is dat mijn biologische moeder in die verslagen niet bepaald positief wordt beschreven. Ze wordt weggezet als "een manipulatieve vrouw, die misbruik maakt van emoties om haar zin te krijgen." 

En hoewel dat niet aardig klinkt, of zelfs niet aardig is, is dat wél het beeld dat ik tot op de dag van vandaag van mijn biologische moeder herken. Het beeld dat de buitenwereld om ons gezin heen tot op de dag van vandaag niet te zien krijgt, maar dat wel nog steeds een rol in mijn leven speelt zodra ik besluit mijn ouders weer in mijn leven toe te laten. 

Soms is het goed om weer even te lezen en te kunnen delen, dat die machtige Bitsj die ze in mijn hoofd van tijd tot tijd kan worden, niet zo machtig is als ze lijkt te zijn. En dat er destijds mensen waren die dat wel degelijk gezien hebben, maar er verder niks mee konden. En belangrijker nog: die dat beeld nooit met me hebben gedeeld. 

En dat laatste snap ik aan de ene kant wel (iets met loyaliteit) maar aan de andere kan zou het me (denk ik) ook veel leed bespaard hebben, want het hele document bevestigt eigenlijk dat niet zozeer ik, maar zij het probleem veroorzaakte. 

Weet ik zeker dat het me veel leed bespaard zou hebben? 

Nee natuurlijk niet, het is anders gelopen, dus we zullen het nooit weten. Maar als ik kijk naar wat voor effect het nu op me heeft als ik het doorlees en deel met iemand, dat de angst er zó gigantisch van afneemt en weer reëlere proporties aanneemt, dan denk ik echt serieus dat ik het graag eerder had willen weten. 

Ligt alle schuld dan bij mijn biologische moeder? 

Nee, ook dat denk ik niet. Ik ben verre van perfect. Niet nu, niet toen. Maar ik denk oprecht dat een heel groot deel van mijn imperfecte gedrag van toen (en dus ook dat van nu) wel door haar gedrag gevormd (of misschien wel beter: misvormd) is. 

Mensen zeggen wel vaker: Je moet je verleden achter je laten. Maar ik vraag me al die jaren al serieus af of dat überhaupt zou kunnen, want je verleden draag je altijd met je mee, het heeft je immers gevormd tot wie je nu bent?

Ook zeggen ze wel vaker: je moet je verleden niet het heden laten bepalen, want je leeft in het nu. En dat is natuurlijk een prachtige uitspraak (en misschien ook wel waar), maar ik kan er weinig mee. Want je kunt je afvragen of het verleden daadwerkelijk verleden is als het zo'n prominente plek heeft (en houdt) in het heden?

Maar ach, voor nu helpt een stukje verleden me met mijn grootste demon in het heden... En dat is waar het me om te doen was.

foto; internet

ps: Mocht je overigens meer over Mick, zijn verleden, zijn heden en zijn stemmen willen weten, dan kun je hier een kijkje nemen.