22 december 2021

Kerst: de mooiste tijd van het jaar of toch niet echt....

Als je me echt zou kennen, dan zou je inmiddels kunnen weten dat ik niet zo'n grote fan ben van Kerst. Misschien komt dat omdat het in het einde van het jaar zit, in de winterse maanden en ik dan meestal (qua stemming en mentale gezondheid) onderuit ga. Maar misschien ga ik juist ook wel in die periode onderuit omdat in die laatste maand van het jaar die oh zo gezellige feestdagen zitten. Wie zal het zeggen, voor mij is het een kip of het ei kwestie, kortom: ik weet het antwoord niet.

Heel veel jaren belandde ik rondom de Kerst in de psychiatrische inrichting. En dat vond ik ergens wel heel prettig, want als er ergens weinig Kerstsfeer te vinden is, eender welke dag van het jaar, dan is het daar wel. 

Maar met het veranderen van de GGZ is het steeds moeilijker geworden om een (time out) plek te kunnen krijgen. En dus moest ik op zoek naar een manier van met Kerst omgaan, waar ik de minste last van zou hebben. 

Ik koos er toen voor om Kerst te benaderen als twee heel gewone zondagen achter elkaar. Zoals u ziet is deze keuze al best wel oud, want dit was gebaseerd op het feit dat op zondag de winkels nog dicht waren en ik kan me niet eens meer herinneren sinds wanneer dit niet meer het geval is. Ik zou zelf geen big deal meer maken van Kerst, gewoon iets simpels eten wat ik heel lekker vind en de hele dag films en series kijken waarbij ik de ogen uit mijn kop mocht janken, want vreemd genoeg voelt dat best lekker.

Die keuze om er zo tegenaan te kijken, dus als twee dagen waarop de winkel gewoon niet open is (wat nu dus nóg minder normaal is als destijds...), zorgde er overigens niet voor dat ik het minder moeilijk had. Het bleef gewoon moeilijk. 

Ik probeer er achter te komen waarom ik zo'n hekel aan Kerst heb, en klopt het eigenlijk wel dat ik een hekel heb aan Kerst? Of heb ik gewoon een hekel aan alles wat (in mijn hoofd) verbonden is aan Kerst? En ook dat is best een ingewikkeld vraagstuk. 

De afgelopen dagen betrapte ik mezelf erop dat ik, als ik in een winkel was geweest, in de auto had gezeten, of tijdens het afwassen of koken de radio aan had gehad, ik ook daarna nog de zojuist gehoorde kerstliedjes van de radio mee bleef zingen of neuriën. En ik heb vanmiddag zowaar vrijwillig het stof van een kerst cd afgeveegd en deze zelf aan gezet (en daar ook nog van genoten).

De lichtjes die momenteel de binnenstad of de huizen in de buurt 'versieren' (al is dat woord in sommige gevallen best discutabel) vind ik eigenlijk heel mooi en sfeervol, ik ben gek op lichtjes! Dus dat is het ook niet. 

Een boom in huis zetten, die moeten versieren om het daarna weer af te moeten breken, tja... dat blijf ik onzinnig vinden, dus daar doe ik ook niet aan mee. Als ik dennengeur in huis wil, koop ik wel een geurkaars (of een wc verfrisser), dat is een hoop minder gedoe. 

Kaarten schrijven doe ik het hele jaar, maar een kerstkaart met een persoonlijke boodschap erop en de moeite die een ander heeft gedaan om die kaart bij jou te krijgen, kan ik (eigenlijk het hele jaar door wel) waarderen, dus dat is het ook niet helemaal. Hoewel ik als kind kerstkaarten niet zo'n feest vond, want aangezien ik ook rond deze tijd van het jaar jarig ben, kreeg ik nooit/zelden een aparte verjaardagskaart, maar werd alles op één hoop geveegd: kerst, oud en nieuw, en de verjaardagen van zowel mij als mijn familieleden. Dus je verjaardagswensen stonden al op een kerstkaart en die moest je vervolgens ook nog eens delen met de rest. Dát vond ik destijds vreselijk, ik voelde me dan nóg minder speciaal dan ik me sowieso al voelde. 

Ik snap dat het voor de verzender lekker makkelijk en goedkoop was, één kaart voor de prijs van vier, maar leuk vond ik dat als kind echt niet (en laten we het er maar op houden dat ik heel lang kind gebleven ben in dat opzicht). Tegenwoordig krijg ik van ooms/tantes nog steeds een kerstkaart gecombineerd met verjaardagswensen, maar tegenwoordig moet ik er om glimlachen en ben ik blij dat ik überhaupt nog een kaart van ze krijg.

Wat is het dan wel dat ik Kerst zo vreselijk vind?

En ik denk inmiddels dat het niet zo heel veel met Kerst zelf te maken heeft, maar wel met het plaatje dat er door de media (en de maatschappij) van Kerst gecreëerd is. De nadruk wordt zó ontzettend gelegd op het 'samen zijn', het 'samen vieren' en op het feit dat niemand tijdens deze dagen 'eenzaam mag zijn' (waardoor je eenzaamheid eigenlijk nóg meer benadrukt en dus groter maakt). 

Maar feit is dat er mensen wel degelijk alleen zijn met Kerst. Er zijn mensen die geen familie hebben of (al dan niet zelf gekozen) om welke reden dan ook niet met familie kunnen of willen vieren. Er zijn gewoon mensen die (net als alle andere dagen van het jaar ook op deze dagen) gewoon alleen en/of eenzaam zijn. En van al die reclame beelden en films, krijg ik persoonlijk altijd het gevoel dat je zielig bent als je met Kerst alleen zit. 

Ok, ik kies ervoor om niet naar mijn familie te gaan, want dat maakt dit soort dagen voor mij nóg vreselijker. Ik heb/voel nou eenmaal nauwelijks een band met deze mensen. Ik word ook wel eens uitgenodigd door vrienden om deze dagen bij hen (en hun gezin) door te brengen en ook daar zeg ik doorgaans nee tegen, want het geeft me altijd het gevoel dat ik het vijfde wiel aan de wagen ben, ook al is dat vijfde wiel meer dan welkom. Mijn hoofd (en hart) krijgt dat niet voor elkaar, het voelt niet zo en dus kun je zeggen dat ik er zelf voor kies om alleen te zijn. En daarmee ook 'het recht op me eenzaam voelen' verlies, want ik doe het immers zelf. En dat klopt, ik doe het ook zelf.

Ik ben nou eenmaal iemand die graag alleen is. Ik heb het vaak ook nodig om alleen te zijn, want in gezelschap verlies ik heel snel mijn energie, óók als ik het hartstikke gezellig vind met anderen om me heen. Ik moet alleen zijn om bij te kunnen tanken. En hoewel ik dus graag alleen ben, voel ik me echt niet altijd eenzaam. 

Maar zo rondom de Kerstdagen, kijkend naar al die reclame filmpjes en films, waarin 'samenzijn' erg gepromoot wordt, en er enorm de nadruk gelegd wordt op dat je niet alleen mág zijn in die tijd, maakt dat ik me op die momenten zó ongelooflijk eenzaam voel, dat het soms niet meer te dragen is. 

En dat is denk ik het antwoord op mijn zoektocht: ik heb geen hekel aan Kerst, maar ik heb een hekel aan het feit dat ik in deze periode extra met mijn neus op de feiten word gedrukt dat ik alleen ben en daardoor een enorme gevoel van eenzaamheid dubbel en dwars ervaar. 

Maar goed, ook dit jaar zal ik er wel weer doorheen komen. Misschien iets minder lastig dan de voorgaande jaren, wetend dat door de maatregelen rondom Corona ook dit jaar er weer vele mensen zijn die Kerst eenzamer (of toch met minder mensen om zich heen) moeten vieren dan dat zij normaal zouden doen. Een schrale troost!

Ik wens iedereen een zo fijn mogelijke periode toe. Maak er jouw feestje van, dan doe ik dat ook. Op mijn manier.

foto: Ontvangen kerstkaart van vorig jaar


Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Babbel je mee?